काठमाडौँ । चीनमा अब अवकाशको उमेर बढाउने तयारी भइरहेको छ । बालबालिकाको जन्मदर घट्दै गएको र वृद्धवृद्धाको संख्या बढ्दै गएपछि चीनले अवकाशको उमेर बढाउन लागेको मिडिया रिपोर्टमा उल्लेख छ । जसका कारण देशमा काम गर्नेको संख्या घट्दै गएको छ । अवस्थालाई ध्यानमा राख्दै चीन सरकारले अवकाश उमेर बढाउने निर्णय गरेको छ ।
रिपोर्टका अनुसार चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको शीर्ष नेतृत्वको बैठकमा यो नयाँ प्रस्तावलाई अनुमोदन गरिएको हो । यो प्रस्ताव लागू भएपछि चीनमा अवकाशको उमेर १० वर्षले बढ्न सक्छ । तर, यो क्रमशः धेरै चरणहरूमा लागू हुनेछ ।
चीन विश्वका ती देशहरूमध्ये एक हो जहाँ सेवानिवृत्तिको उमेर निकै कम छ । चीनमा पुरुष ६० वर्षमा र महिला ५५ वर्षमा अवकाश लिने गर्छन् । कडा परिश्रममा संलग्न महिलाले ५० वर्षपछि नै अवकाश पाउँछन् ।
चीनमा औसत आयु संयुक्त राज्य अमेरिका भन्दा बढी छ । विश्व बैंकको प्रतिवेदन अनुसार चीनको औसत आयु ७८ वर्ष पुगेको छ । सन् १९४९ मा कम्युनिस्ट क्रान्तिको समयमा यो ३६ वर्षको मात्रै थियो । जबकी अमेरिकीको औसत आयु ७६ वर्ष रहेको छ ।
चाइना पेन्सन डेभलपमेन्ट रिपोर्टले सेवानिवृत्तिको उमेर कम्तीमा ६५ वर्ष हुनुपर्ने उल्लेख गरेको छ । यो महिला र पुरुषको लागि समान हुनुपर्ने उल्लेख छ ।
रिपोर्ट अनुसार चीनमा पेन्सन लिने जनसंख्या ३० करोड नाघेको छ । जसका कारण सरकारले थप पेन्सन तिर्नुपर्छ । यो पैसा जनतालाई तलबको रूपमा दिनुपर्छ, त्यसको बदलामा काम लिन सकिन्छ भन्ने सरकारको सोच छ । तर, सेवानिवृत्तिको उमेर बढाउने चिनियाँ सरकारको योजनामा धेरैले शंका व्यक्त गरेका छन् । एक प्रयोगकर्ताले चिनियाँ सामाजिक सञ्जालमा मानिसहरू आफ्नो कठिन कामबाट थकित भएको र चाँडै अवकाश लिन चाहेको लेखिरहेका छन् ।
साथै आरामदायी काम गरिरहेकाहरूले चाँडै अवकाश लिनु आवश्यक छैन भन्ने पनि छन् ।
विश्वका धेरै देशहरू कम जनसंख्या वृद्धि र काम गर्नेहरूको संख्यामा कमीका कारण अवकाशको उमेर बढाउने विचार गरिरहेका छन् । यस सम्बन्धमा धेरै देशहरूले परिवर्तन पनि गरेका छन् ।
डेनमार्क, ग्रीस, इटाली, आइसल्याण्ड, इजरायल जस्ता देशहरूमा अधिकतम ७७ वर्षमा अवकाश पाउने प्रावधान छ । अमेरिकामा यो उमेर ६६ वर्ष रहेको छ । तर, सन् १९६० पछि जन्मिएका व्यक्तिको अवकाश उमेर ६७ वर्ष पुर्याइएको छ ।
श्रीलंकामा सेवानिवृत्तिको उमेर ५५ वर्ष थियो जुन २०२२ मा बढाएर ६० वर्ष पुर्याइयो । हाल थाइल्याण्डमा सेवानिवृत्तिको न्यूनतम उमेर ५५ वर्ष रहेको छ । थाइल्याण्डमा वृद्ध जनसंख्या २० प्रतिशत नाघेको छ । यस्तो अवस्थामा सेवानिवृत्तिको उमेर बढाउने विचार भइरहेको छ ।
फ्रान्समा सन् २०२३ मा सेवानिवृत्तिको उमेर ६२ बाट बढाएर ६४ बनाइयो, त्यसपछि धेरै प्रदर्शनहरू भए । तर, म्याक्रोन सरकार आफ्नो कदमबाट पछि हटेन । हाल बेलायतमा अवकाशको उमेर ६६ वर्ष छ । बेलायतमा सन् २०२६ र २०२८ को बीचमा सेवानिवृत्तिको उमेर बढाएर ६७ र २०४४ र २०४६ बीच ६८ पुर्याइनेछ ।
